روزی که فرهاد مهراد، فریدون فروغی، داریوش و بعدتر استاد محمدرضا شجریان و حسین علیزاده در استودیوهای «پاپ» و «بل» قطعه‌هاشون رو ضبط می‌کردن، لارستان به خودش می‌دید که زمانی می‌رسه که صدای پیانو از هر گوشه‌اش تا همیشه در اون طنین‌انداز می‌شه.
«راسته‌ی سازفروش‌های خیابون لارستان» واقع در خیابون لارستان یا ۱۸ متری ارامنه‌ست؛ خیابونی شمالی-جنوبی و آروم در تخت‌طاووس با خونه‌هایی که دیگه عمرشون به ۷۰ سال می‌رسه. بریم ببینیم چی شد که اینجا به گذری موزیکال تبدیل شد…
تاریخچه‌ای از خیابون لارستان و محله‌ی بهجت‌آباد
حدود ۱۵۰سال پیش بود که میرزا یوسف مستوفی‌الممالک آشتیانی، صدراعظم ناصرالدین شاه و مالک اراضی بهجت‌آباد که محله‌ی یوسف‌آباد هم قریه‌ای از آن اون بود، تصمیم به آبادانی این منطقه گرفت و از اون به بعد، اسم دخترش هم‌نشین این محله شد. این مستوفی‌الممالک، همونیه که منزلش رو در حین پیاده‌گردی در محله‌ی سنگلج پیدا کردیم!
در زمان پهلوی اول، هنوز توسعه‌ی محسوسی اینجا صورت نگرفته بود و زمین‌های بهجت آباد در کنار باغ جلالیه، به عنوان گزینه‌ی دیگه‌ای برای تاسیس و ساخت دانشگاه تهران مورد توجه قرار گرفت.بعد از جنگ جهانی دوم بود که ارامنه‌ی مناطق مختلف کشور در جریان مهاجرت به ارمنستان، به بهجت آباد اومدن و بعضی هم در این محله موندگار شدن . اما رونق و توسعه این محله، به شکل کنونی به پهلوی دوم و حوالی دهه‌ی ۴۰ برمی‌گرده. در همون دوره بود که آپارتمان‌های بهجت‌آباد به عنوان اولین آپارتمان‌های بلندمرتبه و مسکونی تهران ساخته شدن و کم‌کم ساختار محله، تغییر کرد.
کجا هستیم؟
خیابون مطهری با اسم قدیم تخت طاووس یکی از خیابون های مرکزی شهر تهرانه که سر و شکل امروزیش، به حوالی دهه‌ی ۳۰ بر می‌گرده. تا قبلش، حوالی تخت طاووس پر بود از درخت‌های خرمالو و گردو.
امروز، خیابون‌های فرعی مهم و زیادی با تخت طاووس تقاطع دارن، مثل سنایی، میرزای شیرازی، ترکمنستان، کوه نور، میرعماد، سهروردی، ترکمنستان و ….. داستان راسته‌ی سازفروش‌ها هم سر از یکی از فرعی‌های همین خیابون در می‌آره به اسم «لارستان».
لارستان، بیشتر از اینکه به یک خیابون فرعی شبیه باشه، به یک محله‌ی گرم و صمیمی شبیهه، با خونه‌های زیبایِ متعلق به دهه‌ی ۳۰ و ۴۰ که هنوز هم از زیبایی، چشم‌ها رو خیره می‌کنن. کلا پرسه زدن در خیابون لارستان به خودیِ خود یک بعدازظهر خواب‌آلود رو پر می‌کنه.
چطور شد که خیابون لارستان، راسته‌ی سازفروش‌ها شد؟
قبل از انقلاب ۵۷، خیابون لارستان یکی از اصلی‌ترین پاتوق‌های اهالی موسیقی بود؛ جایی که «استودیو پاپ» که در سال ۱۳۴۹ با هزینه‌ی شخصی یک دندان‌پزشکِ عاشق موسیقی و «استودیو بل» که در سال ۱۳۴۴ ساخته شد، هر روز پر از نغمه‌ی ناشی از ضبط قطعه‌ها و آلبوم‌های خواننده‌های مختلف بودن.
هنرمندهای مهمی مثل فرهاد مهراد، فریدون فروغی، گوگوش و داریوش، خیلی از قطعه‌هاشون رو توی همین استودیوها ضبط کرده‌ان. بعد از انقلاب و تغییر رویکرد حاکمیت نسبت به موسیقی، این استودیوها مدتی سوت و کور شدن و از رونق افتادن، تا چند سال بعد دوباره جون گرفتن و افراد و گروه‌های مهمی مثل محمدرضا شجریان، گروه شیدا، گروه چاووش و حسین علیزاده ضبط آلبوم‌هاشون رو همینجا از سر گرفتن.
کم‌کم با آزاد شدن واردات ساز و آلات موسیقی در اواخر دهه‌ی ۶۰ بود که مغازه های فروش ساز و خصوصا پیانو توی این خیابون و با محوریت تاریخی این دوتا استودیو، یکی یکی پا گرفتن. از اولینِ این مغازه‌ها، «فروشگاه آوا» بود که به شکل اختصاصی از ژاپن پیانوی برند «کاوایی» وارد می‌کرد.
خلاصه که تاریخ خیابون لارستان با موسیقی عجین شده. موقع قدم زدن در این راسته، می‌تونید تصور کنید که چه هنرمندانی در اینجا برو و بیا داشتن و چه جوان‌های جویای نامی با آرزوی ستاره شدن در محله پرسه می‌زدن.
از موسیقی، به بعد؛ لارستان چه چیزهای دیگه‌ای برای ارائه داره؟
خوب که چشم بندازید، تابلوی قدیمی «کتاب لارستان» رو می‌بینی. اینجا، یکی از قدیمی‌ترین کسب‌و‌کارهای محله‌اس که هنوز به همون روال سابق، بدون تکلف‌های امروزی، میزبان ساکنان و رهگذارن فرهنگیه اون حوالیه. اگه فقط یه‌بار، قصدِ خریدِ کتاب از این مغازه رو کنید، قطعا مشتری دائمیشون می‌شید!
در محله‌ای با اصالت ارمنی، حتما قهوه‌فروشی خوب هم پیدا می‌شه. «قهوه‌ی آرمِن» در کنار قهوه‌ی وارطان در محله‌ی سنایی و قهوه‌ی ادنا در خیابون مفتح، از قهوه‌فروشی‌های قدیمی شهر هست و به کپسولی امن و خوش‌عطر در میون خیابون می‌مونه!
تقاطع لارستان با خیابون غربی-شرقی سرو رو که رد کنیم و وارد حافظ بشیم، کلیسای حضرت پولس خودش رو به ما نشون می‌ده. دیوارهای رنگ‌پریده‌ی این کلیسا روزی شروع به حرف زدن کنه، داستان‌های زیادی از مهاجرت ارامنه به تهران و بهجت‌آباد و مجیدیه و زرکش برامون می گه… شهر با ما صحبت می کنه!
معماری در خیابون لارستان
احتمالاً وقتی به میانه‌ی لارستان رسیده باشید، با موسیقی در ذهن و مشامی پر بوی قهوه، چندتا از جواهرهای دوره‌ی طلایی معماری مدرن تهران رو هم شکار کرده‌اید. درسته که جریان بی‌هویت امروز، به محله‌ی بهجت‌آباد و خیابون لارستان هم رسیده؛ اما حس تعلق و اصالت اهالی باعث شده که هنوز هم بناهای چشم‌نواز تو این محله پیدا بشه. درست عین محله‌ی گیشا که مردم، در مقابل جریان غالب ساخت‌وساز ایستادگی کرده‌ان و همین باعث می‌شه پرسه در این محله، خالی از لطف نباشه.
نشونی خیابون لارستان و راسته‌ی سازفروش‌ها کجاست و دسترسی‌اش از چه قراره؟
از متروی میدون جهاد (خط سه، رنگ آبی روشن) که پیاده شدید، یکی از فرعی‌های خیابون ولیعصر مثل خیابون سرو، مجلسی یا نوروزی رو پیدا کنید و راه رو بگیرید برید جلو تا به لارستان برسید.
اگر از علاقمندان موسیقی هستید و حتی از تماشای ساز هم مثل شنیدن موسیقی کیف می‌کنید، توی این راسته می‌تونید به مراد دلتون برسید. کوچه پس‌کوچه‌های لارستان در انتظار قدم‌های ما هستن؛ چرا که ما، راوی داستان‌های شهری هستیم که باید حفظ بشه.
