چند سالی میشه که به خاطر قرارگیری گالری ایوان در منطقهی الهیه، چشممون مدام به یک ساختمون مدرن سفید رنگ میافته که از میان دههها عبور کرده و روی دامنههای شیبدار محلهی الهیه جا خوش کرده؛ ساختمانی که به زبان تاریخ شفاهی معماری شهر از اوایل دههی پنجاه اینجا بوده، یعنی «مجتمع مسکونی آردیش» به معماری «هوشنگ علیعسگری».
با وجود نیم قرنی که از عمر مجتمع آردیش میگذره، این ساختمون همچنان به ساکنین و همچنین به چشم و ذهن دوستداران معماری خدمات رسانی میکنه.
همجواری سیمان سفید و فلز سیاه، خطوط مورب و صاف، فضاهای پر و خالی. کلیت پروژهی مجتمع مسکونی آردیش رو میشه اینگونه توصیف کرد؛ فرمهای مکعبی ناب که به نحو احسن به تامین عملکرد مورد نظرشون به عنوان یک اقامتگاه میپردازن. مجتمع آردیش نمونهی خوبی از مواجه با شیب زمین محسوب میشه. بنا به بهترین نحو ممکن، سطحی صاف و مسطح بر روی شیبی بسیار زیاد برای اقامت فراهم کرده. در عین اینکه که با طرحی پلکانی و همارتفاع نکردن پنج تودهی شکلدهنده به ساختمان، خودش رو از شیب زمین جدا نکرده.
حجمها و تودههای سفید رنگی که با خطوط تیره سازه به همدیگه متصل شدهان؛ ما رو به یاد دستهای از آثار نقاشی و معماریهای مدرن میاندازه. مثل نقاشیهای «پیت موندریان» و «ویلای ساوا» اثر «لوکوربوزیه».
یک اثر مدرن میخواد -و در بعضی از موارد میتونه- که حافظهی بصری مخاطب خودش رو با خلق تناسبها و مدولهای ریاضی، تحت تاثیر قرار بده؛ مجتمع آردیش با در پیش گرفتن همین اصول، در کنار کمینهگرایی (مینیمالیسم) زبان بصری خودش رو تا حد امکان به زبان معماری مدرن نزدیک کرده و از این رو میتونه نمایندهی خوبی برای قسمتی از معماری مدرن رایج طی دههی پنجاه شمسی در تهران باشه.
مجتمع آردیش همچنین میتونه یکی از جلوههای معماری معاصر شهر تهران باشه که کیفیت رو تا بنبستهای تهران و در یک پروژه مسکونی شخصیساز، با خودش همراه کرده؛ یک گنجینهی معماری که با کمترین استفاده و بهرهگیری از عناصر تزئینی و بیشترین توجه به کارکرد، همچنان میتونه از زیبایی بگه و ما رو مخاطب خودش قرار بده!
سازهی فلزی آشکار این مجتمع، از خصوصیات منحصر بهفرد دیگه این بناست. اگرچه بعضی از قسمتهای فلزی آشکار این سازه جنبه تزئینی داره، اما قرارگیری اون در انبوهی از تودهی سیمانی و سفید رنگ، جلوهای از کارکردگرایی و در اولویت بودن کارکرد در یک ساختمان مدرن رو یادآوری میکنه. در واقع زیباییای که در کارکرد تعریف میشه، و فرمی که به دنبال کارکرد حرکت میکنه، جهانبینی معماری مدرن رو شکل میده.
استفاده از سازهی آشکار به شکل تزئینی و خلق فضاهای پر و خالی، امضاء خاص هوشنگ علیعسگریه که در یکی دیگه از کارهاش، ساختمان مسکونی میدون نیلوفر، واقع در خیابون میرداماد هم میشه اون رو دید.
کیفیت اولیهی خود بنا، همچنین حفظ و توجه به اون در طی این سالها، شرایطی رو برای این مجتمع فراهم کرده که هنوز میتونه در کیفیتی مناسب به زیست خودش ادامه بده. اما خب، همواره رشد سرسامآور قیمت زمین در طی این سالها و ارزش یافتن ایجاد تراکم، تهدیدی برای این دست ساختمانها تلقی میشه. غولی بیرحم، که معماری معاصر ایران رو میبلعه!
نشونی مجتمع مسکونی آردیش: الهیه، خیابون شریفیمنش، خیابون مهدیه، خیابون جبهه، کوچهی لسانی، بنبست حمید
