اگر ساکن محله فردوسی، ایرانشهر یا خیابون ثریا (سمیه‌ی کنونی) بوده باشید یا گذر و کارتون به این حوالی افتاده باشه، هیچ بعید نیست از خیابون زیبای (موسوی کنونی) رد شده باشید و بنای اسرارآمیز و متفاوت این خیابون، شما رو مات و مبهوت خودش کرده باشه؛ یعنی «ساختمون پروین».
این ساختمون با تاریخچه، معماری و اون مجسمه‌های شگفتی‌برانگیزش، همیشه یکی از نقطه‌های خاص شهر تهران بوده.
مالک این بنا، «حسین پروین» از بازرگانان سال‌های دور ایران بود که این بنا رو برای خانواده‌ی خودش ساخت. حتی هنوز نام خودش و فرزندش داریوش، در ورودی ساختمان و به‌صورت دونه‌های سنگی سفید قابل مشاهده‌ست. بنایی که سال‌ها بعد در مجاورت اون کلیسای سنت جوزف کاتولیک آشوری ساخته شد و امروزه با الحاقاتی بسیار در جداره‌هاش مواجه شده.
این عمارت اکثر الگوهای معماری مدرن اولیه رو در جزئیات خودش داره؛ مثلا موزائیک‌کاری مرسوم و پنلی اون دوران در ساختمون پروین دیده می‌شه. پنل‌های موزاییک هر طبقه در طول سال‌های متمادی، رنگ‌های مختلف خورده و رنگ اصلی اون فقط در آخرین طبقه و بخش‌هایی از نمای جنوبی قابل مشاهده‌ست. در بام هم، جزئیاتی از معماری آرت دکو تونسته به بنا سر و شکل مدرن‌تری بده.
اما یکی از مهمترین نشونه‌های این بنا که اون را از بین بناهای معاصر شاخص‌تر می‌كنه، دو مجسمه‌ی زن در بام ساختمونه که مشعلی رو در دست دارن و مانند دو فرشته‌ی نگهبان از این عمارت مراقبت می‌کنن. این مجسمه‌ها توسط استاد نقاش و مجسمه‌ساز «رسام ارژنگی» و به سفارش حسین پروین به‌صورت اختصاصی برای این پروژه طراحی و ساخته شده‌ان. مجسمه‌هایی که امروزه نیاز به مرمت دارن و از میراث معماری و مجسمه‌سازی شهر به حساب می‌آن.
جالبه بدونید که خیابون فرصت، علاوه بر ساختمون ارزشمند پروین و کلیسای دژمانندِ سنت جوزف کاتولیک آشوری، یک ساختمون شاخص دیگه هم داره که امروزه با کاربری کافه رستوران، به زندگی خودش ادامه می‌ده. ساختمون عمارت فرهنگ و غذای گود که اثری از پل آبکار، معمار ایرانی ارمنی‌تبار هست.
این گزارش در بهار ۱۴۰۱ در اینستاگرام پیاده منتشر شد و یکی از جذاب‌ترین پست‌های تمام دوران از آب دراومد! چرا که نوادگان و اعضای فامیل آقای حسین پروین، مالک ساختمون، به طرز جالبی به این پست رسیدن، از خاطراتشون گفتن و اعضای دیگه‌ی خانواده رو پیدا کردن.
چند نفر از اعضای خانواده و افرادی که گذرشون به داخل این ساختمون افتاده، نکته‌های جالبی از ساختمون پروین تعریف کردن که این زیر براتون یادداشت می‌کنیم تا شما هم کیفش رو ببرید:
- معماری که به کارهای روزمره‌ی بنا در حین ساخته شدن رسیدگی می‌کرد، معمار اژدری نام داشت.
- مشعلی که در دست مجسمه‌ها دیده می‌شه، روزگاری حباب چراغی رو حمل می‌کرده که اون چراغ، روشن می‌شده!
- گویی مرحوم حسین پروین، از خان‌های آستارا، مالک روستای عباس‌آباد واقع در آستارا و کاندیدای نمایندگی مجلس شورای ملی ایران از آستارا بوده.
- یه زمان، زیرزمین این ساختمون به صورت اجاره در اختیار یک فرد نقاش قرار گرفته بود و کاربری کارگاه نقاشی داشت.
نشونی ساختمون پروین در تهران: خیابون ثمیه، خیابون موسوی، نبش کوچه‌ی شهید محمد صادق محمدپور
