اسم سرقبرآقا رو تا حالا شنیده بودید؟
سرقبرآقا آرامگاهیه در حوالی خیابون مولوی تهران. آرامگاهی که تصویر گنبد کبودش، منظره‌ای آشنا برای عابران خیابون شمالی-جنوبی صاحب جمع که مولوی رو قطع می‌کنه، به شمار می‌آد.
در عصر قاجاریه و پیشتر از اون، شهرها برای مشخص کردن مرز و حدودشون، دروازه‌هایی داشتن که طبیعتا راه ارتباطی اون شهر با جاهای دیگه به حساب می‌اومد. اگه کسی قصد تجارت و بازرگانی داشت هم باید اول بار و بندیلش رو از همون دروازه‌های شهر رد می‌کرد. اینطوری بود که تا شعاعی از دروازه‌ها، بساط خرید و فروش برپا بود و هنوز هم که هنوزه، ردپای معاملات و سوداگری اون روزها، باقی مونده. مثلا راسته‌ی جاروفروش‌ها بخشی از این ردپایِ همچنان موجوده.
خلاصه اینطوری بود که اطراف سرقبرآقا و دروازه‌ی خیابون صاحب‌جمع که یک جورهایی با بافت بازار بزرگ تهران هم همگونی داره، راسته‌‌ای از بُنک‌داری‌ها و بنگاه‌ها و انبارها شکل گرفت؛ مثلا انبار غله‌ی تهران در همون حوالی بود – و هنوز هم خیابونی به نام «انبار گندم» در اون اطراف وجود داره – و همه‌ی این‌ها، صاحب جمع رو به خیابونی مهم و پر رفت‌وآمد در شهر بدل می‌کرد.
یه نمونه‌ی دیگه از رونق خرید و فروش در نزدیکی خیابون مولوی، راسته‌ی صابون‌فروش‌ها بود که به زمان خودش، حسابی رونق داشت و از هر جای تهران برای خرید صابون به سراغشون می‌اومدن؛ چرا که کارگاه‌های صابون‌پزی درست پشت خیابون بود و به قولی، آب، از سرچشمه می‌اومد! البته الان این راسته شکل کاملا متفاوتی به خودش گرفته و جای اون حجره‌های قدیمی رو بهداشتی‌فروشی‌های جدید پر کرده.
درباره‌ی راسته‌ی صابون‌فروش‌ها گفتیم. از نشونی‌های دوران رونق دادوستد در خیابون صاحب جمع، یک حجره‌ی صابون‌فروشی قدیمیه که از همون دهه‌ی ۴۰، دست‌نخورده باقی مونده و هنوز هم همه صابون‌هاش رو خودش می‌پزه: «صابون فروشی صالحی». حالا قصه‌‌ی این مغازه چیه؟
حاج یوسف صالحی، از سال ۱۳۲۲ با کارگری در یکی از این کارگاه‌های صابون‌پزی کارش رو شروع کرد و سال ۴۱ حجره‌ی خودش رو راه انداخت. پسر حاج یوسف، آقا محمد، همیشه کنار دستش بود. از سال ۸۰ که حاج یوسف از دنیا رفت، مسئولیت اداره‌ی مغازه با آقا محمد شد؛ مرد خوش‌برخوردی که با خوش‌رویی از مشتری‌ها میزبانی می‌کنه و به همراه پسرش، کسب‌وکار خانوادگیشون رو حفظ کرده.
از همون اول، چیدمان پشت شیشه‌ی مغازه با «صابون‌های برگردون» توجهتون رو جلب می‌کنه. منظور از صابون برگردون هم، نوعی سنتی از صابونه که چندین و چند سال عمر می‌کنه و هرچی عمرش بیشتر بشه، بهتر تمیز می‌کنه!
وقتی وارد مغازه می‌شید، بوی چربی، زیتون، قهوه و مواد شوینده حس جالبی بهتون می‌ده. آقا محمد، حال و هوای مغازه رو مثل گذشته نگه داشته و همه‌ی وسایل از همون دوره، دست‌نخورده باقی مونده.
در صابون فروشی صالحی انواع مختلفی از صابون، مثل صابون برگردون مخصوص سر و صورت، تا صابون زیتون، صابون روغن شترمرغ، صابون قهوه و صابون زردچوبه پخته می‌شه که کاربردهای متفاوتی داره؛ درمان اگزما، بهبود خشکی پوست و تقویت مو فقط چند مورد از خواص این صابون‌های سنتی و عاری از مواد شیمیاییه.
اگر خودتون یا اعضای خانواده‌تون هنوز هم از صابون برگردون استفاده می‌کنن، یا اگر دوست دارید حال و هوای متفاوت این صابون‌فروشی رو تجربه کنید، در یک فرصت مناسب به صابون‌فروشی صالحی سر بزنید و یابنده‌ی این حس متفاوت باشید.
نشونی صابون‌فروشی صالحی در تهران: خیابون مولوی، خیابون صاحب‌جمع، بعد از انبار گندم، پلاک ۱۳۹
